مشکلات رشته ی اقتصاد کشاورزی

مشکلات رشته ی اقتصاد کشاورزی

رشته مهندسی کشاورزی گرایش اقتصاد کشاورزی از معدود رشته های کشاورزی است که از میان داوطلبان رشته علوم ریاضی از طریق کنکور سراسری دانشجو می پذیرد.  

هدف ایجاد این رشته در دانشگاه ها

امر تولید در کشاورزی مانند هر نوع فعالیت دیگری فرایندیست که طی ان منابع تولید بر اساس نظام و اهداف معینی با هم ترکیب شده و محصولاتی را تولید می کنند که به طور مستقیم و یا غیرمستقیم در جهت رفع نیازهای بشر مورد استفاده قرار می گیرد که با توجه به محدودیت و کمیابی منابع تولید در کشاورزی (زمین-اب-نیروی انسانی ماهر و سرمایه) برای استفاده بهینه از منابع تولید و به کارگیری این‌گونه منابع برای کسب محصولات کشاورزی و در عین حال رعایت معیارهای اقتصادی لازم است، متخصصانی تربیت شوند که با توجه به دانش و تجربیات خود در علوم کشاورزی و اصول علم اقتصاد و مدیریت مزرعه بتوانند در زمینه های برنامه ریزی به اقتصاد تولید کشاورزی و تحلیل و ارزیابی برنامه های توسعه کشاورزی در سطوح مختلف (ملی و منطقه ای)، دانش و مهارتهای لازم را کسب کرده تا بتوانند منشاء خدمات مفیدی گردند که تربیت این متخصصین از جمله اهداف تاسیس رشته و گروه اقتصاد کشاورزی می باشد. 

زیر شاخه های رشته اقتصاد کشاورزی
 زیرشاخه های این رشته را میتوان به قسمت های زیر تقسیم کرد
1.درسطح مزرعه 2.درسطح کلان 3.اقتصاد منابع طبیعی
این رشته در سطح مزرعه به دو زیر شاخه 1.مدیریت مزرعه  2.اقتصاد تولید     ودر سطح کلان به دو زیر شاخه 1.بازار یابی  2. توسعه وسیاست کشاورزی تقسیم می شود. 

از بین گروه های اقتصاد کشاورزی دانشکده های کشاورزی،گروه اقتصاد کشاورزی پردیس کشاورزی ومنابع طبیعی دانشگاه تهران ازجمله قدیمی ترین گروه های اقتصاد کشاورزی در ایران است.
این گروه فعالیت خود را درسال 1342در سطح آموزش کار شناسی واز سال 1350 در مقطع کارشناسی ارشد رشته های اقتصاد کشاورزی و مدیریت کشاورزی واز سال 1373درمقطع دکتری کشاورزی با گرایشهای مدیریت مزرعه وتولید کشاورزی، اقتصاد منابع طبیعی،بازار یابی محصولات کشاورزی وسیا ست وتوسعه محصولات کشاورزی اغاز کرده است و در حال حاظر به عنوان قطب علمی مطالعات استراتژی توسعه کشاورزی پایدار در سطح ملی انتخاب شده است.  
 
حال باید دید چنین رشته ایی کاربردی که در کشور های پیشرفته از لحاظ کشاورزی همچون استرالیا وامریکا به عنوان رشته ای معتبر شناخته می شود و  فارغ التحصیلان ان می توانند منشا خدمات مفیدی باشند  و بسیاری از معضلاتی را که کشاورزی با ان مواجه است حل کنند در ایران دارای چه مصائب ومشکلاتی است؟

1.اولین واساسی ترین مشکل رشته اقتصاد کشاورزی در کشور ما، عدم شناخت کافی نسبت به این رشته با وجود سابقه ی حدود 50 ساله ی ان در ایران است،نداشتن اطلاعات کافی در باره ی علم اقتصاد کشاورزی و کاربرد های ان در جامعه، دانش اموزان و خانواده هارا نسبت به انتخاب این رشته بی رغبت می کند.

2. رشته ها ی دانشگاهی برای ادامه ی حیات وپیشرفت نیازمنداطلاعات به روز علمی واساتید مجرب هستند،  این امر در مورد رشته اقتصاد کشاورزی یا با غفلت مواجه شده یا امکاناتی برای آن فراهم نبوده است.به طور مثال می توان به کمبود اطلاعات علمی به روز شده و استادان مجرب بعضی  دروس به دلیل مشغله اساتید انها  در دانشگاه تهران  که قطب  این رشته است پرداخت وبااین وجود از دیگر دانشگاه های ایران انتظاری بیشتر از این نمیتوان داشت.

3. دانشجویان این رشته در مقطع کارشناسی مجبور به گذراندن دروس متنوعی از سایر رشته گرایشهای مهندسی کشاورزی هستند که به عنوان کارشناس و متخصص اقتصاد کشاورزی برای ارزیابی طرحهای کشاورزی به ان نیازمندند، این در حالیست که بسیاری از ارگانهای مرتبط اصلا از وجود چنین گرایشی بی خبرند و توانایی دانش اقتصاد فارغ‌التحصیلان این رشته را قبول ندارند و در واقع ذهنیت موجود در بازار کار نسبت به این رشته باعث شده است که دانش‌اموختگان این رشته پس از فارغ‌التحصیلی بیشتر از سایر فارغ التحصیلان دانشگاهی با مشکل روبرو شوند.
به طور مثال ارزیابی طرح‌های کشاورزی که یکی از توانمندی‌های فارغ التحصیلان اقتصاد کشاورزی است و برای ان اموزش دیده‌اند، در بانک کشاورزی به فارغ التحصیلان سایر رشته‌های کشاورزی سپرده می شود که البته بانک کشاورزی در چند سال اخیر نسبت به استخدام نیروی انسانی کارشناسی خود تغییر نگرش داده است.  

4.یکی دیگر از مشکلات مهم رشته اقتصاد کشاورزی،افزایش بی رویه ظر فیت پذیرش دانشجو در این رشته می باشد این در حالیست که هنوز جایگاه  این رشته و فارغ تحصیلان فعلی ان در جامعه وفرصت های شغلی موجود تبیین نشده است.این موضوع قطعا در اینده به چالش اساسی برای فارغ التحصیلان رشته اقتصاد کشاورزی تبدیل خواهد شد. 

5. یکی دیگر از مشکلات اساسی این رشته نبود یک معیار هماهنگ در سر تا سر کشور برای استخدام فارغ تحصیلان است که گاهی اوقات منجر به تایید صلاحیت علمی فارغ التحصیلان ضعیف تر نسبت به فارغ التحصیلان قوی تر می‌شود که از این جهت باید به ایجاد هماهنگی‌های بیشتر و همراه کردن دانشگاه‌هایی که در این زمینه‌ها عملکرد ضعیفی دارند با دانشگاه‌های معتبر و بزرگ کشور توجه ویژه‌ای مبذول شود. 

6. تا چند سال پیش بسیاری از واحدهای درسی کشاورزی عمومی که ارتباط زیادی با این رشته نداشتند و دروس تخصصی گرایش‌های دیگر رشته مهندسی کشاورزی محسوب می‌ شدند به دانشجویان اقتصاد کشاورزی ارائه می شد که این مشکل تا حدودی رفع شده است. ولی مشکلی که هم چنان وجود دارد اینست که دروس کاربردی این رشته مثل دروس اقتصاد سنجی و برنامه ریزی خطی که بسیار در این رشته مورد استفاده قرا می‌گیرد، فقط در 3 واحد درسی در سه مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تدریس می شود که بسیار کم است.  

7. نبود روحیه ی دانش اندوزی و پژوهش دربین دانشجو ها ی این رشته در دانشگاه ها بخصوص در دانشگاه های ضعیف  نیز یکی از معضلات این رشته است. 

راه حل

توجه به این رشته در دانشگاهها به دلیل اهمیت کلیدی بخش کشاورزی در چرخه اقتصاد کشور باید مدنظر قرار گیرد و به مواردی چون گنجانده شدن هرچه بیشتر دروس تخصصی مرتبط با اقتصاد در دروس ارائه شده و تلاش اساتید و صاحب منصبان این رشته برای شناساندن این رشته به مراکز مختلف شغلی و ایجاد شرایطی برای برقرای ارتباط دانشجویان با مراکز شغلی مرتبط از طریق واحدهای کارورزی توجه شود.

مرجع:سایت آموزشی سبزایران